Urlop wypoczynkowy powinien być wykorzystany przez pracownika w roku kalendarzowym, w którym pracownik ma do niego prawo. Niekiedy niemożliwe jest udzielenie urlopu wypoczynkowego w tym okresie, dlatego osoba zatrudniona gromadzi większą ilość zaległego wolnego. Za jego poprawne wyliczenie odpowiadają pracownicy działu kadr albo biuro rachunkowe świadczące outsourcing kadrowy. Za niewykorzystany urlop wypoczynkowy pracownik może otrzymać ekwiwalent. W jakich sytuacjach pracodawca jest zobowiązany do jego wypłacenia?
Ekwiwalent za niewykorzystany urlop a rozwiązanie umowy o pracę
W przypadku rozwiązania umowy o pracę, pracodawca jest zobowiązany do wypłacenia podwładnemu ekwiwalentu za niewykorzystany urlop wypoczynkowy. Taka zasada obowiązuje bez względu na to, jaka jest przyczyna rozwiązania stosunku pracy. Oznacza to, że ekwiwalent przysługuje, zarówno gdy pracownik zwolnił się na mocy zgodnego oświadczenia woli, czyli porozumienia stron, jak i gdy odchodzi z pracy z powodu wypowiedzenia umowy wyłącznie przez jedną ze stron.
Ekwiwalent należy się za każdy dzień niewykorzystanego urlopu wypoczynkowego, którego udzielenie było niemożliwe przed ustaniem obowiązywania stosunku pracy. W praktyce często zdarza się, że zaległy i bieżący urlop wypoczynkowy jest udzielany pracownikowi w okresie wypowiedzenia.
Ekwiwalent za niewykorzystany urlop a odejście z pracy z przyczyn zdrowotnych
Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej orzekł, że prawo do ekwiwalentu pieniężnego za niewykorzystany urlop wypoczynkowy należy się każdemu pracownikowi, nawet gdy ten z powodu choroby nie mógł wykonywać swoich obowiązków. Jeżeli pracownik przez długi czas przebywał na zwolnieniu lekarskim, a następnie utracił zdolność do pracy w czasie obowiązywania umowy, ma prawo do ekwiwalentu za urlop wypoczynkowy. Taka wykładnia przepisów obowiązuje na terenie całej Unii Europejskiej. Pracodawcy są zobowiązani do jej przestrzegania bez względu na to, jak długo trwała choroba pracownika.
Ekwiwalent za niewykorzystany urlop a wygaśnięcie umowy o pracę
Umowa o pracę może wygasnąć w kilku przypadkach:
– śmierci pracownika,
– śmierci pracodawcy,
– nieobecności pracownika powyżej 3 miesięcy z powodu tymczasowego aresztowania.
W każdym z nich pracodawca jest zobowiązany do wypłacenia ekwiwalentu. Jeżeli pracownik umiera, ekwiwalent za niewykorzystany urlop wypoczynkowy (jako prawo majątkowe) przechodzi na małżonka lub inne osoby uprawnione do uzyskania renty rodzinnej, zgodnie z przepisami o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych. W przypadku śmierci pracodawcy, osoba zatrudniona ma prawo dochodzić ekwiwalentu za urlop od spadkobierców zmarłego, czyli od najbliżej rodziny pracodawcy. Ponadto pieniądze może wypłacić osoba, która przejmuje firmę po zmarłym, na przykład współwłaściciel.
Ekwiwalent za niewykorzystany urlop a kolejna umowa z tym samym pracodawcą
Ekwiwalent za urlop nie jest wypłacany, gdy kolejna umowa o pracę jest zawierana z tym samym pracodawcą bez żadnej przerwy. Jeżeli obowiązująca umowa kończy się z dniem 31 grudnia, a kolejna rozpoczyna się z dniem 1 stycznia, niewykorzystany urlop z poprzedniego roku może być udzielony w kolejnym roku kalendarzowym. Pracodawca nie ma wtedy obowiązku wypłaty ekwiwalentu.
Podsumowując, ekwiwalent za niewykorzystany urlop wypoczynkowy jest wypłacany zawsze, gdy dochodzi do rozwiązania lub wygaśnięcia umowy z pracodawcą bez podpisywania kolejnej umowy. Przedsiębiorcy, którzy korzystają z outsourcingu kadr i płac, mogą mieć pewność, że ekwiwalent zostanie wypłacony w każdym przypadku, gdy jest to konieczne.
